วันนี้ (22 พฤศจิกายน 2555) เวลา 14.00 น. ศาสตราจารย์คลินิกนายแพทย์อุดม คชินทร คณบดีคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ในฐานะรองประธานมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ในพระบรมราชูปถัมภ์ นายมนัสวี ศรีโสดาพล อธิบดีกรมสารนิเทศ กระทรวงการต่างประเทศ ในฐานะประธานคณะอนุกรรมการฝ่ายประชาสัมพันธ์ มูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ในพระบรมราชูปถัมภ์ และศาสตราจารย์นายแพทย์วิจารณ์ พานิช ประธานคณะกรรมการรางวัลนานาชาติ มูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ในพระบรมราชูปถัมภ์ ได้ร่วมกันแถลงผลการตัดสินผู้ได้รับพระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ครั้งที่ 21 ประจำปี 2555 ณ ห้องสมเด็จพระบรมราชชนก ตึกสยามินทร์ ชั้น 2 โรงพยาบาลศิริราช
ผู้ได้รับพระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล สาขาการแพทย์ ได้แก่ เซอร์ไมเคิล เดวิด รอว์ลินส์ (Sir Michael David Rawlins) จากสหราชอาณาจักร สาขาการสาธารณสุข ได้แก่ ดร.อูเช เวโรนิกา อะมาซิโก (Dr.Uche Veronica Amazigo) จากประเทศไนจีเรีย
ทั้งนี้ มีผู้ได้รับการเสนอชื่อเข้ารับพระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ประจำปี 2555 ทั้งสิ้น 75 ราย จาก 34 ประเทศ คณะกรรมการที่ปรึกษาทางวิชาการได้พิจารณากลั่นกรอง และคณะกรรมการรางวัลนานาชาติ ได้พิจารณาจากผู้ได้รับการเสนอชื่อรวม 3 ปี คือปี 2555, 2554, 2553 และนำเสนอต่อคณะกรรมการมูลนิธิฯ ซึ่งสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเป็นองค์ประธาน ให้พิจารณาตัดสินเป็นขั้นสุดท้ายเมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน 2555
โดยระยะเวลา 20 ปี ที่ผ่านมา มีบุคคลหรือองค์กรได้รับรางวัลนี้แล้วทั้งสิ้น 62 ราย ในจำนวนนี้ มี 2 ราย ที่ได้รับรางวัลโนเบลในเวลาต่อมา คือ ศาสตราจารย์นายแพทย์ แบรี่ เจมส์ มาร์แชล รับพระราชทานรางวัลเจ้าฟ้ามหิดล ปี 2544 ต่อมารับรางวัลโนเบิลปี 2548 และศาสตราจารย์เกียรติคุณนายแพทย์ ฮารัลด์ ซัวร์ เฮาเซน รับพระราชทานรางวัลเเด็จฟ้ามหิดล ปี2548 และรับรางวัลโนเบิล ปี 2551 และ 1 ราย ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการองค์การอนามัยโลกในเวลาต่อมาคือ แพทย์หญิงมากาเร็ต เอฟซี ชาน ปี 2549 และมีคนไทยเคยได้รับพระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล 4 ราย คือ ศาสตราจารย์นายแพทย์ประสงค์ ตู้จินดา และศาสตราจารย์แพทย์หญิงสุจิตรา นิมมานนิตย์ ปี 2539 และนายแพทย์วิวัฒน์ โรจนพิทยากร และนายมีชัย วีระไวทยะ ปี 2552
รางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล เป็นรางวัลที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้จัดตั้งขึ้น เพื่อถวายเป็นพระราชานุสรณ์แด่สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ในโอกาสจัดงานเฉลิมฉลอง 100 ปี แห่งการพระราชสมภพ 1 มกราคม 2535 ดำเนินงานโดยมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ในพระบรมราชูปถัมภ์ ซึ่งสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเป็นองค์ประธาน มอบรางวัลให้แก่บุคคลหรือองค์กรทั่วโลกที่มีผลงานดีเด่นเป็นประโยชน์ต่อมวลมนุษยชาติ ทางด้านการแพทย์ 1 รางวัล และด้านการสาธารณสุข 1 รางวัล เป็นประจำทุกปีตลอดมา แต่ละรางวัลประกอบด้วย เหรียญรางวัล, ประกาศนียบัตร และเงินรางวัล 100,000 เหรียญสหรัฐ
พิธีพระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล จะจัดขึ้นในปลายเดือนมกราคม พ.ศ. 2556 ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท โดยก่อนวันงานพิธีพระราชทานรางวัลฯ มีกำหนดการจะมาเยือนคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ในฐานะผู้ริเริ่มรางวัลอันทรงเกียรติจะเชิญผู้รับพระราชทานรางวัลฯ และแสดงปาฐกถา เกียรติยศ ในผลงานที่ได้รับด้วย
ผู้ได้รับพระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ประจำปี 2555
สาขาการแพทย์เซอร์ ไมเคิล เดวิด รอวลินส์ (Sir Michael David Rawlins)
ประธานสถาบันแห่งชาติเพื่อความเป็นเลิศด้านสุขภาพและการแพทย์
(National Institute for Health and Clinical Excellence, NICE)
ศาสตราจารย์กิติมศักดิ์ วิทยาลัยสุขภาพและเวชศาสตร์เขตร้อน
(London School of Hygiene and Tropical Medicine) มหาวิทยาลัยลอนดอน,
นายกราชแพทยสมาคมแห่งประเทศอังกฤษ (Royal Society of Medicine)
สหราชอาณาจักร
เซอร์ ไมเคิล เดวิด รอว์ลินส์ เป็นทั้งผู้นำแนวคิดและผู้ปฏิบัติในการใช้หลักฐานทางวิทยาศาสตร์และข้อมูลทางการแพทย์ ที่สามารถตรวจสอบได้มาประเมินประสิทธิภาพและความคุ้มค่าของยา เครื่องมือต่างๆ และวิธีการรักษา รวมทั้งได้กำหนดคู่มือและแนวทางการรักษาผู้ป่วยโดยคำนึงถึงประโยชน์ที่จะได้รับสูงสุดและความคุ้มค่าของงบประมาณ เป็นผู้ก่อตั้งสถาบันเพื่อความเป็นเลิศด้านสุขภาพและการแพทย์ หรือ ไนซ์ (NICE) ขึ้นในปี พ.ศ.2542 เพื่อดำเนินงานตามแนวคิดดังกล่าว ประเมินผลอย่างเป็นระบบ ทั้งผลกระทบเชิงบวกและเชิงลบที่เกิดขึ้นทั้งในอดีต ปัจจุบัน และอนาคต รวมทั้งครอบคลุมผลกระทบทั้งด้านสุขภาพ ด้านเศรษฐกิจ สังคม และจริยธรรม คู่มือและแนวทางการรักษาผู้ป่วยโรคต่างๆ ช่วยให้ผู้กำหนดนโยบาย สามารถใช้ในการตัดสินจัดสรรทรัพยากรและงบประมาณในการรักษาและป้องกันโรคได้อย่างเหมาะสม มีความโปร่งใส และตรวจสอบได้
ผลการดำเนินงานของเซอร์ ไมเคิล เดวิด รอว์ลินส์ ก่อให้เกิดการดูแลรักษาผู้ป่วยด้วยเทคโนโลยี มาตรฐานคุณภาพอย่างดีเลิศ เหมาะสม และคุ้มค่าทั่วทั้งสหราชอาณาจักร และมีการนำไปเผยแพร่เป็นแม่แบบ และประยุกต์ใช้อย่างกว้างขวางในหลายประเทศ รวมทั้งประเทศไทยด้วย ก่อประโยชน์ต่อสุขภาพอนามัยของประชากรหลายร้อยล้านคนทั่วโลก
เซอร์ ไมเคิล เดวิด รอว์ลินส์ สำเร็จการศึกษาแพทยศาสตร์บัณฑิตจากคณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลเซนต์โทมัส มหาวิทยาลัยลอนดอน ประเทศอังกฤษ
ผู้ได้รับพระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ประจำปี 2555
สาขาการสาธารณสุข ดร. อูเช เวโรนิกา อะมาซิโก (Dr.Uche Veronica Amazigo )
อดีตผู้อำนวยการโครงการควบคุมโรคตาบอดจากพยาธิในทวีปอัฟริกา
(African Programme for Onchocerciasis Control หรือ APOC)
องค์การอนามัยโลก
ประเทศไนจีเรีย
ดร. อูเช เวโรนิกา อะมาซิโก เป็นบุคคลสำคัญที่ได้พัฒนาชุมชนกว่า 500,000 ชุมชนใน 19 ประเทศ ของทวีปอัฟริกา ให้มีส่วนร่วมในการให้บริการทางการสาธารณสุข โดยระหว่างดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการโครงการควบคุมโรคตาบอดจากพยาธิในทวีปอัฟริกา ระหว่างปี พ.ศ.2548-2554 ได้พัฒนาชุมชนให้เป็นชุมชนที่สามารถกำหนดการรักษา (communiy-directed treatment) โดยการกระจายยารักษาโรคตาบอดจากพยาธิแก่คนในชุมชน โดยอาสาสมัครในชุมชน ในเวลาที่เหมาะสม ก่อให้เกิดผลสำเร็จในการควบคุมโรคอย่างชัดเจน และมีความคุ้มค่าในเชิงเศรษฐศาสตร์ อีกทั้งเป็นการเสริมสร้างความเข้มแข็งระบบสุขภาพในชุมชน ส่งผลให้อุบัติการณ์ของโรคลดลงอย่างมาก ประมาณการว่าภายในปี พ.ศ.2558 ประชากรกว่า 90 ล้านคนต่อปี จะได้รับยารักษาโรคตาบอดจากพยาธิอย่างสม่ำเสมอ และสามารถป้องกันโรคตาบอดจากพยาธิได้ปีละกว่า 40,000 ราย ความสำเร็จเหล่านี้ เกิดจากการเชื่อมโยงงานวิจัยและระบบการบริหารจัดการโดยมุ่งเน้นบทบาทของชุมชนเป็นสำคัญ
นอกจากนี้ “ชุมชนผู้กำหนด” ยังมีผลต่อระบบการให้บริการสาธารณสุขที่จำเป็นและการควบคุมโรคอื่นๆ ด้วย โดยมีการประเมินว่าแนวทางการดำเนินการดังกล่าว ส่งผลให้ประชากรกว่า 11 ล้านคนในอัฟริกา ได้รับประโยชน์จากการควบคุมมาลาเรีย และประชากรกว่า 37 ล้านคน ได้รับประโยชน์จากการพัฒนาระบบ การบริการสาธารณสุขด้านอื่นๆ อีกด้วย
ดร. อูเช เวโรนิกา อะมาซิโก สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอกด้านชีววิทยาและปรสิตวิทยาทางการแพทย์ จากมหาวิทยาลัยเวียนนา ประเทศออสเตรีย ได้รับประกาศนียบัตรชั้นสูงด้านโรคเขตร้อน จากสถาบันBernhard-Nocht Institute of Tropical Medicine สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี และการสาธารณสุขระหว่างประเทศ จากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ประเทศสหรัฐอเมริกา