ดร. อากิระ  เอ็นโด

ดร. อากิระ Endo Ph.D.

ญี่ปุ่น
2557 in Medicine


ศาสตราจารย์ ดร.อากิระ เอ็นโด เป็นบุคคลแรกที่ค้นพบยาลดไขมัน ที่ชื่อว่าคอมแพคติน (compactin) (แรกชื่อ ML-236 B) ซึ่งเป็นต้นแบบของยากลุ่มสแตติน โดยแยกได้จากเชื้อราเพนนิซิเลียม ซิตรินุ่ม (penicillium citrinum) ในปี พ.ศ.2519
ศาสตราจารย์ ดร.อากิระ เอ็นโด ได้ทำการศึกษาวิจัยเชื้อราราว 6,000 ชนิด จนสามารถค้นพบสารที่สามารถลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือดได้ ให้ชื่อครั้งแรกว่า ML-236 B มีฤทธิ์ยับยั้งเอ็นไซม์ เอชเอ็มจี – โคเอรีดัคเตส ( HMG-CoA reductase) ซึ่งเป็นเอ็นไซม์สำคัญในกระบวนสังเคราะห์คอเลสเตอรอล
การค้นพบดังกล่าวได้รับการยอมรับว่าเป็นความก้าวหน้าครั้งสำคัญในการป้องกันและรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจรวมถึงโรคหลอดเลือดที่สำคัญชนิดอื่นด้วย เนื่องจากโรคหัวใจและหลอดเลือดเป็นปัญหาทางการแพทย์และการสาธารณสุขในประเทศส่วนใหญ่มานานหลายศตวรรษ และเป็นสาเหตุการเสียชีวิตระดับต้นๆ ของประชากรทั่วโลก พบว่าการเสียชีวิตของโรคหลอดเลือดหัวใจมีความสัมพันธ์กับภาวะไขมันในเลือดสูง ก่อให้เกิดคราบไขมันภายในผนังหลอดเลือดแดง เมื่อคราบไขมันแตกตัวจะเกิดเป็นลิ่มภายในหลอดเลือดแดง ปิดกั้นการไหลของเลือด นำไปสู่ภาวะหัวใจวาย เป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต
การค้นพบยาลดไขมันของ ศาสตราจารย์ ดร.อากิระ เอ็นโด ทำให้เปลี่ยนกระบวนทัศน์จากเดิมที่เคยเชื่อว่าโรคหัวใจและหลอดเลือดเป็นโรคที่ป้องกันไม่ได้ เปลี่ยนมาสู่โรคที่ป้องกันได้ และนำไปสู่การพัฒนาปรับปรุงประสิทธิภาพของยาลดไขมัน จนใช้กันอย่างแพร่หลายในปัจจุบันถึง 7 ชนิดตัวยากลุ่มสแตติน ส่งผลให้อุบัติการณ์การเกิดโรค และการเสียชีวิตจากหัวใจและหลอดเลือดลดลงอย่างมากในปัจจุบัน เป็นประโยชน์ต่อมวลมนุษยชาติ ช่วยชีวิตผู้ป่วยนับร้อยล้านคนทั่วโลก
ศาสตราจารย์ ดร.อากิระ เอ็นโด สำเร็จการศึกษาปริญญาตรี และปริญญาเอกทางชีวเคมีจากมหาวิทยาลัย โตโฮกุ ประเทศญี่ปุ่น